نشست بررسی وضعیت کاغذ مطبوعات با حضور ۶ مدیرمسئول مطبوعات کشور در محل تعاونی لیتوگرافان ایران در روز چهارشنبه ۲۳ مهرماه برگزار شد. در این نشست حاضران به بیان دغدغه‌های خود در حوزه تأمین کاغذ و زینک موردنیاز مطبوعات و ارائه راهکارهای ممکن پرداختند.
ورود مطبوعات به واردات کاغذ روزنامه و زینک افست
امید حلالی مدیرمسئول روزنامه‌های راوی ملت و اروند در ابتدای این نشست بیان داشت: این جلسه خاص با حضور نمایندگان روزنامه‌ها و ناشران به‌منظور بررسی مسائلی مانند کاغذ، تیراژ و کمبود و گرانی زینک در بازار آزاد برگزار می‌شود.
وی در ادامه گفت: هفته گذشته نیز بنده طی جلسه‌ای در خدمت آقای دکتر انتظامی قائم‌مقام وزیر ارشاد بودم که در آنجا ضمن شرح ماوقع از ایشان درخواست طرح‌ریزی یک برنامه جدی و مدون را به‌منظور حل مشکلات داشتم. ایشان نیز در پاسخ خواستند که این طرح توسط رسانه‌ها به‌صورت مکتوب و همراه با عدد و رقم و جزئیات تهیه شود.
وی ادامه داد: به‌عنوان عضو تعاونی لیتوگرافان در پایان سال ۱۴۰۲ سرمایه شرکت تعاونی که مربوط به کلیه سرمایه سهامداران یعنی ۳۱۸ عضو آن بوده است، پنج و چهاردهم میلیارد بوده است. این مقدار که الآن تبدیل بیش از ۱۲ میلیارد و ۷ دهم میلیارد شده است، شاید یک‌دهم سرمایه در گردش دیگر بازرگان واردکننده زینک در آن سال بوده است اما با همین مبلغ بازار کنترل و تعدیل شد که در این زمینه مرهون زحمات جناب شجاع هستیم.
حلالی اذعان داشت: امروز کاغذ مازندران و کاغذ پارس هفت‌تپه دو تولیدکننده کاغذ رول در کشور هستند. همچنین تجار کاغذ خوبی هم مانند آقای خوش‌بین و آقای تهرانی از مجموعه نگار گستر در این حیطه فعالیت دارند که ما با آن‌ها در ارتباط هستیم.
مدیرمسئول روزنامه راوی ملت با بیان اینکه واردکنندگان کاغذ دیگر ظرفیت بخش کاغذ کشور هستند، ادامه داد: پیشنهاد من ورود ما به حوزه واردات کاغذ و زینک برای مطبوعات است. تعاونی مطبوعات با تعاونی لیتوگرافان می‌توانند در این زمینه با هم همکاری کنند. چه‌بسا از ارشاد بخواهیم که این بخش را به این دو تعاونی مربوطه واگذار کند. راهکار دیگر این است که رسانه‌ها با کارخانه‌های کا‌غذسازی داخلی برای تأمین و کاهش عادلانه قیمت‌ها صحبت کنند. از سوی دیگر می‌توانیم با توجه به اینکه با بانک ملی به‌عنوان سهامدار چوپ و کاغذ برای ارائه تسهیلات در راستای کاهش قیمت‌ها وارد مذاکره شویم.
شرایط سخت کمبود کاغذ
دکتر علی‌اکبر بهبهانی مدیرعامل شرکت تعاونی مطبوعات کشور بیان داشت: ما هر تصمیمی که می‌گیریم نباید برای اجرای آن منتظر اقدام دستگاه‌ها باشیم. اگر همه به ایران فکر می‌کردیم امروز در شرایط سخت کمبود کاغذ و زنیک قرار نداشتیم.
وی ادامه داد: جناب شجاع همیشه توجه ویژه‌ای به مطبوعات داشته‌اند. ایشان به معنای واقعی مشاور عالی مطبوعات هستند و من آرزو دارم که همه مانند ایشان دلسوز مطبوعات باشند. ما باید در کنار هم در راستای معضلات پیش رو تصمیم‌گیری کنیم و نباید امیدی به‌غیراز خودمان داشته باشیم. در این زمینه جذب سرمایه‌گذار بسیار اهمیت دارد.
وی اذعان داشت: کاغذ مازندران با بحران کمبود نقدینگی روبه‌رو است و فقط حدود ۱۱ میلیارد بدهی مالیاتی دارد و به‌جاهای دیگر هم بدهی‌های زیادی از قبل دارد، از سوی دیگر به‌موقع موفق به تأمین کاغذ کتاب‌های درسی نشده است که به همین دلیل مدارس با کمبود کتاب‌های درسی روبه‌رو شده است. به همین دلیل از قرقیزستان کاغذ وارد کرده‌اند؛ بنابراین برایش صرفی ندارد که کاغذ روزنامه یا تحریر تولید کند و بیشتر کاغذهای صنعتی مانند کرافت برای کارتن سازان تولید میکند.
زنگ خطر واردات و احتکار کاغذ
غلامرضا شجاع مدیرعامل شرکت تعاونی لیتوگرافان بیان داشت: من در سال ۱۴۰۱ داور مرزی‌الطرفین بین کاغذ مازندران و آموزش‌وپرورش بودم. آن زمان کاغذ کیفیت پایینی داشت. در چاپخانه افست و چاپ و نشر کتاب‌های درسی برای هرکدام سه هزارتن کاغذ تحویل شد که ۱۲ ایراد از این کا‌غذها توسط شرکت افست گرفته شد. آن‌ها طی تمهیداتی که اندیشیدند و اقداماتی که انجام دادند این ایرادات را به پنج‌تا که اهمیت کمتر داشت کاهش دادند. وقتی من بالای سر دستگاه چاپ رول شرکت افست رفتم این نظر را داشتم که آن کاغذ حدود ۷۵ درصد استانداردهای کاغذ جهانی را دارد و برای کتاب‌های درسی کاملاً مناسب است.
وی ادامه داد: همان سال بنده به‌عنوان داور و شاهد قراردادش را امضا کردم و کاغذ را کیلویی به مبلغ حدود ۲۵ هزار و ۴۰۰ تومان از آموزش‌وپرورش خرید کردند. من به مدیرعامل وقت گفتم زیر قرارداد رقمی را هم برای نوسانات ارز درج کنید که ایشان گفتند خیر همین مبلغ خوب است اما خریدار به‌موقع پرداخت نکرد در عرض سه ماه قیمت کاغذ و مواد اولیه بالا رفت و نتوانستند تمام و به‌موقع تحویل بدهند.
وی افزود: سال بعد کارخانه چوپ و کاغذ در دولت شهید رئیسی مدیرعامل مورد تائید خودشان را گذاشتند و از این موضوع بسیار هم حمایت کردند. آقای میثم نیلی به تولید داخلی کاغذ تلاش و کمک زیادی کردند. شرایط چوب و کاغذ مازندران واقعاً از جهت مالی خوب نیست البته درحال حاضر خط چاپ تحریر آنجا کار میکند.
شجاع تصریح کرد: سال گذشته آموزش‌وپرورش عقلانیت به خرج داده و به‌موقع کاغذ چاپ و تحریر را وارد کشور کرد. از سوی دیگر کاغذهای کارخانه دیبای شوشتر هم کیفیت لازم را برای چاپ کتاب نداشت.
وی با بیان اینکه بانک ملی سهم بزرگی در چوب و کاغذ مازندران دارد، گفت: من به ارشاد پیشنهاد کردم که با بانک ملی جهت ارائه تسهیلات با بهره عرف به چاپخانه‌داران، ناشران و مطبوعات با کارخانه جلسه بگذارند. این تسهیلات می‌تواند از طریق قرارداد و طبق تشخیص صلاحدید خریدار و تائید اهلیت توسط ارشاد به کارخانه پرداخت شود و برای اینکه بدقولی صورت نگیرد، ضرر و زیان هم برایش تعیین شود.
شجاع اذعان داشت: من از سال ۱۳۹۵ عضو کارگروه تنظیم بازار کاغذ و مقوا در وزارت صمت بودم. من همیشه گفته‌ام که مطبوعات و نشر نیاز به یک بسته حمایتی دارند . در تمام جهان کاغذ بعد از غذا و دارو سومین کالای استراژیک و اساسی به شمار می‌آید. ما در سال ۱۳۹۷ این بسته حمایتی را هم گرفتیم. چون به‌عنوان نماینده مصرف‌کنندگان کاغذ و مقوا فعالیت داشتم و پروفرماهایی که به بانک مرکزی با تائید صمت یا ارشاد می‌رفت فوراً تائید می‌شد. منظورم این‌گونه بسته حمایتی است. در آن زمان در کارگروه کاغذ روزنامه را هرکیلو چهار و هزار و ۱۰۰ تومان و کاغذ تحریر را پنج هزار و ۱۰۰ تومان با ارز دولتی قیمت‌گذاری کردیم.
بیشتر بخوانید: مازندران پیشگام در تولید کاغذ بریل برای نابینایان کشور
وی افزود: این کار به دستور دو وزارتخانه در طول یک روز به‌صورت جلسه درآمد چراکه هم وزیر ارشاد و هم معاون وزیر صمت اصرار داشتند که تکلیف خیلی زود مشخص شود. آن زمان تمام بنگاه‌ها پر از کاغذ بود و قرار بر این بود که روز بعد هر دو وزیر مصاحبه و قیمت نهایی را اعلام کنند تا دیگر گران‌فروشی انجام نشود. جناب سید عباس صالحی صبح آن روز مصاحبه کردند اما جناب نعمت زاده ۱۵ روز بعد این کار را انجام دادند. درنتیجه بیش از سه هزار تریلی در عرض چند شب هرچه کاغذ در بنگاه‌ها بود را به بنگاه‌هایی مثل گندم و آهن و در شهرستان‌ها جابه‌جا کردند.
شجاع بیان داشت: الآن هم می‌گویم کاغذهایی که در بنگاه هست با ارز ۴۰ هزارتومان و ۷۰ هزارتویمان وارد شده است اما چرا باید با ارز ۱۱۵ هزار تومان با مردم حساب شود؟ نتیجه اینکه ماه گذشته هشدار دادم و امروز هم کاغذ به بنگاه‌های دیگر برده شد. من این را گفتم اما نه مسئولین و نه هیچ‌کس دیگر به آن اهمیتی ندادند که این اتفاق باعث شد کاغذ گران‌تر هم بشود.
وی در ادامه بیان داشت: در آخرین جلسه کارگروه کاغذ در ارشاد اسم ۲۳ واردکننده کاغذ که کالایشان را تحویل نداده بودند به تعزیرات معرفی شدند. ما گفتیم که این‌ها باید کاغذهای وارد شده را ارائه کنند اما متأسفانه به‌جایی نرسیدیم. یک تخلف بزرگ دیگر این بود که سه سال تمام کاغذ و مقواهای خاص را با تعرفه گلاسه زیر ۱۵۶ گرمی وارد می‌کردند. من این مسئله را افشا کردم اما با من برخورد شد و کاری از پیش برده نشد.
وی افزود: بااین‌حال به آقای دکتر رحمانیان در روزنامه شرق تماس گرفتم و تمام جریانات را با مدارک ارائه کردم. در آن زمان گزارشی با تیتر اول «فساد ۵۰۰ میلیون دلاری گلاسه‌ای» منتشر شد. بعدازآن برخی مسئولان تماس گرفتند و مدارک را از من گرفتند اما بازهم اتفاقی نیفتاد.
شجاع بیان داشت: اکنون انبارهای ما پر از کاغذ است اما متأسفانه آن‌ها را به‌صورت قطره‌چکانی می‌فروشند چراکه منتظر روند افزایشی قیمت هستند تا سود بیشتری کسب کنند.
شجاع با اشاره به لزوم ایجاد بسته حمایتی گفت: در این بسته مثلاً گفته می‌شود دو میلیون دلار به افرادی تعلق می‌گیرد که می‌خواهند کاغذ روزنامه وارد کنند و با قیمت دولتی ارائه بدهند که سازمان حمایت تا سقف مجاز به آن‌ها اجازه سود می‌دهد. در هیچ کجای دنیا این‌طوری نیست که پول نفت مردم را به تاجر واردکننده بدهند و از همان ابتدا با سود ۴۰ حتی ۵۰ درصدی روبه‌رو شود.
آفت فروش کاغذ باطله در مطبوعات
اسرافیل عبادتی مدیرمسئول روزنامه کار و کارگر بیان داشت: ما در حوزه کاغذ با فساد روبه‌رو هستیم. چرا باید در این میان دلالان سود قابل‌توجهی داشته باشند و مطبوعاتی‌ها با فشار روبه‌رو شوند. برخی از بنگاه‌ها کاغذ را به قیمت دولتی می‌خرند و روزنامه را با تیراژ بالا چاپ می‌کنند و بعد آن‌ها را به‌صورت باطله به فروش می‌رسانند؛ این یک فساد است. من گزارش آن را به ارشاد دادم اما به‌جایی نرسیدیم. با مسئولین هم نشست گذاشتیم که نتیجه نداشت.
وی ادامه داد: می‌بایست خودمان سرمایه‌گذاری کنیم و کاغذ و زینک واردکنیم امیدی به انصاف فروشندگان نیست. من حتی کاغذ پیش خرید کردم اما تاجر به تعهدش عمل نکرد. قیمت کاغذ به‌صورت روزانه گران می‌شود؛ با این اوضاع مطبوعات به تعطیلی کشیده می‌شود.
زنگ خطر برای مطبوعات
کوشیار محمدی مدیرمسئول روزنامه سراسری مملکت گفت: یک چاپخانه نباید به دلال کاغذ تبدیل شود و این یک زنگ خطر است. الآن معاونت مطبوعاتی مجوزهای زیادی صادر کرده است اما در ادامه با موانعی که سر راهشان قرار می‌دهند آن‌ها را دچار مشکل می‌کنند. آن‌ها می‌گویند ما مجوز داده‌ایم اما خودتان نتوانستید ادامه بدهید. مطبوعات هم برای ادامه حیات دست به خودسانسوری می‌زنند و مطالبی را که به نفعشان هست را به تیتر یک تبدیل نمی‌کنند چون نمی‌خواهند زیر ذره‌بین قرار بگیرند.
وی ادامه داد: مطبوعاتی‌های اکثر استان‌ها فقط به فکر منافع شخصی هستند و فقط دو استان اصفهان و شیراز هستند که به فکر منافع جمعی هستند.
محمدی اذعان داشت: من با سرپرستی روزنامه‌ها آشنا هستم. طی یک جریان متوجه شدم که تیراژ یکی از روزنامه‌ها یک چیز تصنعی است یعنی روزنامه را با ۲۰ هزار تیراژ چاپ میکند اما ۹۰ درصد آن به سیستم باطله می‌رود یعنی باطله آن قبل از خود روزنامه به کرمانشاه می‌رسید. خیلی از روزنامه‌ها این‌گونه هستند.
وی خاطرنشان کرد: من پیشنهاد می‌کنم بین دو تعاونی یک اتحاد واقعی شکل بگیرد. هرکدام از حاضران در این جمع با محوریت تعاونی مطبوعات و تعاونی لیتوگراف به دنبال یافتن سرمایه‌گذار برای واردکردن کاغذ و زینک باشند. ما حتی اگر الآن با ارز ۱۱۰ هزارتومانی هم کاغذ وارد کنیم به نفعمان خواهد بود. مسئله بعد این است که ما مطبوعاتی‌ها که همیشه از حق دیگران دفاع می‌کنیم باید برای اولین بار از حق خودمان دفاع کنیم؛ و مشکلات در تیتر مناسب چاپ شود.
ارتباطات مؤثر با مسئولان و تجار
اقای امیر اکبری مدیرمسئول روزنامه‌های رویداد امروز و اصفهان امروز هم با اشاره فشارهای شدید کمبود و گرانی کاغذ و زینک و معضلات پیش روی مطبوعات گفت: همفکری و ارائه راهکار عملی و تلاش برای برطرف کردن نارسایی‌ها موجود در بازار کاغذ آزاد مصرفی مطبوعات یک اقدام ضروری است. باید از یک طرف با مسئولین و از طرفی با تجار خوش‌نام که آمادگی همکاری دارند ارتباطات خوبی را در جهت تأمین مواد اولیه برقرارکنیم و این نشست‌ها ادامه داشته باشند. مطبوعات به نفس نفس افتاده‌اند و باید برای نجاتشان فکر عاجلی کرد.
اقدام اساسی برای رفع کمبودها
سپس اقای خداداد ابراهیمی مدیرمسئول روزنامه مهران و هفته‌نامه پنجستون نیز در ادامه این نشست در ارتباط با تأمین کاغذ روزنامه و زینک از کشورهای همسایه پیشنهاداتی را ارائه کرد و گفت: باید با سرمایه‌گذاری مجموعه همکاران برای تأمین کاغذ، با معرفی تعاونی مطبوعات و تعاونی لیتوگرافان و همچنین ارائه مجوزهای قانونی و حمایت‌های دولت برای رفع کمبود مواد اولیه اقداماتی اساس انجام شود.
گفتنی است که در انتهای این جلسه قرار شد موضوع کمبود کاغذ و زینک در روزنامه‌های سراسری مشکلات مطرح و پیگیری شود. همچنین طی نامه‌ای برای رئیس‌جمهور همچنین وزیر ارشاد، سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان این مشکل پیگیری شده و در صورت عدم آرامش و کاهش قیمت‌ها با ریاست تعزیرات دیدارهایی انجام پذیرد.
در پایان اهالی مطبوعات به واردکنندگان کاغذ و بنکدارانی هشدار دادند که انصاف را رعایت کنند آن‌هم در زمانی که کشور توسط استکبار جهانی و جنگ اقتصادی دشمنان ایران و انقلاب که براثر تحریم‌های ناجوانمردانه به ملت وارد می‌شود دچار فشار است. آن‌ها خواستند که واردکنندگان در کنار مردم باشند و از وضعیت پیش‌آمده سوءاستفاده نکنند چراکه اگر کارد به استخوان برسد، با تعزیرات حکومتی مواجه خواهند شد. آن‌ها در ادامه تأکید کردند که این یک هشدار است اگرچه ما مایل به این اقدام نیستیم اما اگر خودتان مجبورمان کنید حتماً انجام خواهد شد.
