افتتاحیه سلسله نشست‌های علمی، تخصصی و پژوهشی صنعت نشر در نکوداشت هفته کتاب با عنوان «چرخه گمشده خوانش» با حضور محمدعلی حسینیان با همکاری «انجمن فرهنگی هنری زنان ناشر» و «خانه کتاب و ادبیات ایران»؛ صبح امروز ۲۴ آبان‌ماه در سرای کتاب خانه کتاب و ادبیات ایران برگزار شد.
به گزارش چاپ و نشر آنلاین، آراسته بیداربخت عضو شورای سیاست‌گذاری انجمن فرهنگی هنری زنان ناشر و دبیر نشست ضمن خوشامدگویی به حاضران در جمع گفت: مطالعه یگانه راهی برای آشنایی با بزرگان روزگار است و اتفاقاتی که شاید قرن ها پیش رخ داده است. گسترش فرهنگ کتابخوانی و مطالعه از مهمترین مولفه های عوامل پیشرفت و اعتلای فرهنگی جوامع بشری به شمار می‌آید.
بیداربخت در ادامه بیان کرد: دین مبین اسلام هم برای کسب علم و توسعه در شئونات مختلف زندگی بشر ارزش بسیاری قائل شده است و همه آحاد بشر را به خواندن و نوشتن تشویق می‌کند از این رو انگیزه هفته کتاب و خوانی انجمن فرهنگی هنری زنان ناشر را بر آن داشت تا برنامه‌ای را تدارک ببیند و هر روز هفته را به مناسبتی نامگذاری کند که در طول آن از تهیه و چاپ کتاب و چگونگی بهره‌وری از آن برای عزیزان شرکت کننده توضیحاتی داده شود.
وی در ادامه به بیان برنامه های هفته کتاب و سلسله نشست های علمی، تخصصی و پژوهشی صنعت نشر در نکوداشت هفته کتاب پرداخت و گفت: در این هفته نشست هایی با عناوین «چرخه گمشده خوانش»، «جایگاه حقوقی عاملان نشر»، «جایگاه ویراستار در نشر»، « بررسی نمای ظاهری کتاب»، «چالش های اقتصادی تولید و توزیع کتاب»، «آشنایی با پیشکسوتان موفق نشر» و در نهایت «تبیین جایگاه نقش بانوان ناشر در آینده موفق نشر» برگزار می شود.
تشویق و ترغیب به کتابخوانی
در ادامه نشست چرخه گمشده خوانش مریم جدلی رئیس هیئت‌مدیره انجمن فرهنگی هنری زنان ناشر و مدیر انتشارات نغمه نواندیش به بیان گزارشی از فعالیت‌های انجمن پرداخت و در ادامه گفت: امروز گردهم آمدیم تا درباره یکی از ارزشمندترین گنجینه های بشری یعنی کتاب صحبت کنیم. کتاب کلیدی است که قفل درهای بسته دنیای بی پایان را می گشاید اما ما در دنیایی که با مسائل دیجیتالی و هوش مصنوعی سروکار داریم؛ شاید این سوال پیش بیاید که کتاب خواندن چه ضرورتی دارد؟
وی در ادامه نشست چرخه گمشده خوانش افزود: در یک نگاه می‌توان متوجه شد که در پروسه فرهنگ در رابطه با کتاب و کتابخوانی سه فضا برای اینکه ما کتاب را در آن محیط وارد کنیم وجود دارد که از بهترین مکان هاست اولین محیط خانواده، دومین محیط تحصیلی و دانشگاهی است و سومین محیط اجتماع است. افراد و خانواده ها تاثیرگذار هستند و همچنین خود ما می توانیم تلاش کنیم تا کتاب به دست خوانندگان برسد و نیز افراد را تشویق و ترغیب به کتابخوانی کنیم.
جدلی تاکید کرد: انجمن فرهنگی هنری زنان ناشر با هدف تشویق و ترغیب به کتابخوانی در حوزه فرهنگ و هنر وارد شد و بیش از ۱۶ سال است که در حوزه نشر به فعالیت می پردازد و هم اکنون بیش از ۸۰ ناشر خانم عضو این انجمن هستند که مجوز نشر دارند. بیش از صد بانو که به نوعی با حوزه نشر در ارتباط هستند اعم از مولفان، مترجمان، ویراستیاران، تصویرگران در کنار انجمن حضور دارند.
وی ادامه داد: انجمن بعد از تاسیس با دریافت مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی؛ در سه حوزه داخلی، خارجی و هم استانی به فعالیت پرداخته است. جلساتی با حضور بانوان ناشری که در حوزه های مختلف اعم از کودک، بزرگسال، امور آموزشی و دانشگاهی فعالیت دارند برگزار شده و می شود، در کنار یکدیگر فعالیت های گسترده ای کرده ایم و از یکدیگر آموخته ایم.
وی ادامه داد: در نمایشگاه های استانی و نمایشگاه های خارجی مثل فرانکفورت به صورت مستمر حضور یافته ایم و تصور این بوده که ایران خانم ناشر ندارد؟ در صورتی که بانوان ناشر ما در ایران بسیار فعال، پر انرژی و دقیق هستند که به نشر کتاب های بسیار ارزشمند میپردازند خوشحال می شویم بقیه بانوان نیز در جمع ما حضور یابند و عضو انجمن شوند. آقایان نیز می توانند با همفکری به انجمن کمک کنند و ما در این روز و این هفته از کمک هایی که به انجمن زنان ناشر شود استقبال می کنیم.
قرائت بیانیه انجمن زنان ناشر
الهه امیریان، مدیر انتشارت رصد علم، عضو هیئت مدیره انجمن علمی فناوری چاپ ایران به قرائت بیانیه انجمن فرهنگی هنری زنان ناشر پرداخت: در این روزهای پرشتاب، ما زنان ناشر گرد هم آمده‌ایم تا از روشنایی جاودان کتاب سخن بگوییم؛ نوری که قرن‌هاست جان آدمی را روشنی می‌بخشد. در این هیاهوی زمانه، کتاب یادآور آرامش و پناهی برای روح است. کتاب، کیمیای آگاهی و نشانه پویایی فرهنگ ماست و تنها چیزی است که می‌تواند سکوت را معنا کند.
وی با اشاره به رسالت ناشران و اهالی قلم گفت: ما زنان ناشر باور داریم چرخه کتاب بازسازی نیاز دارد؛ از تولید تا خوانش آگاهانه و این رسالت همه ماست. هر نویسنده با قلم خویش، هر ناشر با باور خود و هر خواننده با حضورش در این مسیر، پاره‌ای از این چرخه روشنگر است.
امیریان در پایان بیانیه در نشست چرخه گمشده خوانش از همه مردم دعوت کرد: اکنون در آستانه هفته کتاب، از همگان می‌خواهیم تا بار دیگر کتاب را به خانه خود دعوت کنند؛ به گفتگوها، به لحظه‌های خلوت. ما زنان ناشر این هفته را به همه فرهیختگانی که به قدرت دانایی ایمان دارند و با عشق، واژه‌ها را زنده نگاه می‌دارند، تقدیم می‌کنیم. باشد که با هم چراغ اندیشه را فروزان‌تر کنیم و با صدایی رسا بگوییم: کتاب را به خانه دعوت کنیم. بخوانیم برای ایران، بیندیشیم برای فردا.
کاهش خوانش عمیق کتاب در دنیا
در ادامه نشست چرخه گمشده خوانش محمدعلی حسینیان؛ موسس کانون سخنوران پارسی و پایه گذار آموزش سخنوری حرفه ای در ایران و نویسنده درباره چرخه گمشده خوانش و خوانش هدفمند گفت: با وجود توانی که فعالان حوزه نشر در چند سال اخیر صر می کنند باز هم اوضاع در این حوزه و همچنین کتابخوانی نه تنها بهتر نشده بلکه بدتر همه شده است وقتی چنین اتفاقات و چالش هایی شکل می گیرد تلاش می کنم تا با بررسی های گسترده ببینم در دنیا اوضاع در حوزه نشر و کتابخوانی چگونه است؟ و این اوضاع بد صرفا مربوط به کشور ماست یا در دنیای امروز مسئله خوانش تبدیل به یک معضل شده است.
وی ادامه داد: از آمارها و داده های مختلف دنیا استفاده کردم و متوجه شدم که در کل دنیا خوانش تفریحی کتاب و به طور کلی خوانش عمیق کتاب به شدت کاهش یافته است. کشورهایی همچون انگستان و ایالت متحده آمریکا که مردم کتابخوانی دارند و سرانه مطالعه کتاب در آمریکا تقریبا معادل ۱۲.۵ کتاب به ازای هر شهروند است در انگستان نیز این آمار بالاتر است. جالب است که خوانش کتاب تفریحی و عمیق کتاب در سال ۲۰۰۴ حدودا ۲۸ درصد بوده و تا سال ۲۰۲۳ این میزان به ۱۶ درصد تقلیل یافته است.
حسینیان افزود: آمار ذکر شده نشان می دهد بازار آینده کتاب به شدت تغییر خواهد کرد البته این موضوع خیلی پیچیده نیست و با رشد تکنولوژی های تازه و اضافه شدن امکانات مختلف رسانه ای به بشر؛ کتاب قدرت رسانندگی خودش را از دست خواهد داد و در میدان رقابت یک کودک و حتی یک بزرگسال؛ قطعا رسانه ای را ترجیح می‌دهد که رنگ، نور، صدا و تصویر را با هم داشته باشد و تاثیرگذارتر هم خواهد بود.
بیشتر بخوانید: آغاز سی و سومین هفته کتاب در دهمین پایتخت کتاب ایران
موسس کانون سخنوران پارسی درباره وضعیت نشر از گذشته تا به امروز ایران گفت: وضعیت نشر در ایران بد، بوده بدتر هم شده است. ما در مواقعی نسبت به بخی مسائل به گونه ای برخورد می کنیم انگار روزی در این کشور بوده که همه کتاب می خواندند و همه اهل مطالعه بودند و امروز دیگر این کار را نمی کنند. ما تا حدود ۳۰ سال پیش جمعیت باسوادمان در بین افراد بزرگسال (۱۸ تا ۸۰ سال) جامعه زیر ۳۰ درصد بوده است که امروزه این آمار به ۹۳ درصد رسیده است.
وی توضیح داد: وضعیت کتابخوانی در کشورمان اوضاع مناسبی نداشته فقط در دوره های کوتاه به صورت ادواری مثل دوم خرداد و در زمان اصلاحات و همچنین در دوران پدران ما -اواخر دهه ۴۰ و ۵۰ خیلی کوتاه و مقطعی- که نشریات زیادی چاپ می شد اوضاع کتابخوانی تغییر کرد. ما نباید امروز وضعیت نشر را بحرانی ببینیم. امروزکه درباره صنعت نشر صحبت می کنیم، فروش کتاب هرگز قابل مقایسه با دوره‌های قبل نیست.
حسینیان تاکید کرد: ما نباید احساس تاسف داشته باشیم؛ خوشبختانه امروز در کشوری زندگی می کنیم که همه سواد خواندن و نوشتن دارند، در خانه بسیاری از ما کتابخوانه وجود دارد و اوضاع خیلی بد نیست. بزرگ ترین اشتباه ما در نظام مدیریت فرهنگی مان بوده است کتاب را با تبلیغات و رسانه به مرجعی برای تحصیل اطلاعات تبدیل کرده ایم.
حسینیان در ادامه نشست چرخه گمشده خوانش مفهوم «تجربه آگاهی» را به عنوان راه حل اساسی برای خروج از چالش‌های فعلی معرفی کرد. وی با نقد رویکرد رایج به کتاب گفت: بزرگترین اشتباه ما در نظام مدیریت فرهنگی‌مان این بوده که کتاب را با تبلیغات و با رسانه تبدیل کردیم به مرجعی برای تحصیل اطلاعات. این اقدام غلط و نابجا و بدون پشتوانه فرهنگی بوده است.
وی با معرفی مفهوم «تجربه آگاهی» گفت: کلیدواژه ما الان باید این باشد: خوانش و مطالعه، تجربه آگاهی است. به محض اینکه می‌خواهم تجربه آگاهی را در خودم بازتابش را ایجاد کنم، می‌روم سراغ کتاب.
حسینیان با پیش‌بینی آینده و نقش هوش مصنوعی گفت: حتی زمانی که تا ۵۰ سال آینده به نقطه‌ای برسیم که تراشه‌ای در مغزمان جایگذاری شود و به شبکه جهانی اطلاعات وصل شویم، ما فقط تجربه آگاهی را با خوانش به دست می‌آوریم.
وی چهار مرحله؛ ورود (ارتباط گرفتن با متن یا اثر)، غوطه‌وری (قرار گرفتن در موقعیت اثر و پرسش «اگر من بودم چه می‌کردم؟)، تفسیر (تحلیل اثر و دیدگاه شخصی نسبت به آن) و بازتاب (تبدیل آگاهی به حکمت عملی و تغییر در وجود فرد) را برای تجربه آگاهی برشمرد و با تأکید بر اهمیت مرحله بازتاب گفت: آنچه که باید اتفاق بیفتد، معارفی است که باید تبدیل به حکمت عملی شود. آن اثری که شما خوانش کردید، شما را تبدیل به چه چیزی کرد؟ چه چیزی به شما افزود؟ شما را در چه موقعیت تازه‌ای قرار داد؟ تا زمانی که این اتفاق نیفتد، بازتاب معنا ندارد.
رونمایی از کتاب «لوگوپاتی: هنر بازسازی سرنوشت»
در انتهای نشست چرخه گمشده خوانش از کتاب «لوگوپاتی: هنر بازسازی سرنوشت» نوشته محمدعلی حسینیان و منتشر شده در انتشارات رصد علم؛ با حضور علیقلی حسنی اعظمی رئیس انجمن مدیران صنایع کارتن و ورق و علی نیکوسخن رئیس اسبق اتحادیه چاپخانه داران تهران و مریم جدلی رئیس هیئت‌مدیره انجمن فرهنگی هنری زنان ناشر رونمایی شد.
این اثر در قالب یک اثر فلسفی-روانشناختی عمیق و ساخت‌یافته است و به بررسی نسبت میان انسان، کلام، خرد، و سرنوشت می‌پردازد.
