هفته کتاب و آیین اختتامیه سلسله نشست‌های آموزشی انجمن فرهنگی هنری زنان ناشر، با برگزاری نشست «جایگاه نقش بانوان ناشر در آینده موفق نشر»، صبح جمعه (۳۰ آذرماه) و با حضور جمعی از بانوان پیشکسوت و فعالان حوزه نویسندگی و نشر، به میزبانی انتشارات رصد علم برگزار شد.
به گزارش چاپ و نشر آنلاین، در آغاز نشست، کلیپی از فعالیت‌های انجمن در هفته کتاب پخش شد. سپس آراسته بیداربخت، عضو شورای سیاست‌گذاری انجمن و دبیر سلسله نشست‌های علمی، تخصصی و پژوهشی صنعت نشر در نکوداشت سی‌وسومین هفته کتاب ایران، سخن گفت. وی با اشاره به ارزش خواندن، تأکید کرد که خواندن، بزرگ شدن را جایگزین پیر شدن می‌کند و انسان با مطالعه به آرامش درونی نزدیک می‌شود. به گفته او، کتاب آموزگاری است که بی‌هیچ چشم‌داشتی آموخته‌های خود را در اختیار می‌گذارد.
بیداربخت با نقل قولی از حضرت علی(ع) یادآور شد که خداوند با عطای توانایی خواندن و نوشتن، بر نیکان و بدان منت نهاده است و مطالعه، کتابخوانی و تحصیل علم از توصیه‌های مؤکد اسلام به شمار می‌رود. وی همچنین به دیدگاه رهبر انقلاب اسلامی درباره اهمیت کتاب اشاره کرد؛ اینکه کتاب ماندگارترین اثر هنری و مهم‌ترین ابزار انتقال فرهنگ از نسلی به نسل دیگر است و کتابخوانی باید همچون امور روزمره در زندگی مردم جریان داشته باشد.
این عضو شورای سیاست‌گذاری انجمن فرهنگی هنری زنان ناشر در پایان بر ضرورت تداوم سالانه این برنامه تأکید کرد.
عملکرد انجمن در هفته کتاب
سپس مریم‌السادات ظهوریان، پیشکسوت نشر بانوان و مدیر انتشارات نور گیتی، به تشریح اهداف و مأموریت‌های انجمن پرداخت و گزارشی از عملکرد آن در هفته کتاب ارائه داد. وی گفت: در این هفته، نشست‌هایی متنوع برگزار شد؛ نخستین نشست با عنوان «چرخه گمشده خوانش» به میزبانی خانه کتاب و ادبیات ایران تشکیل شد. دومین نشست با محور «جایگاه حقوقی عاملان نشر» و با حضور سیدعباس حسینی‌نیک، از ناشران پیشکسوت، در مجتمع علمی و فرهنگی مجد برگزار شد.
به‌گفته ظهوریان، نشست «جایگاه ویراستار در نشر» به میزبانی دفتر انتشارات بین‌المللی حافظ و نشست «بررسی نمای ظاهری کتاب» به میزبانی هنرستان دخترانه نور ادامه این برنامه‌ها بود.
وی افزود: نشست «اقتصاد نابرابر کتاب» نیز در انتشارات دانشگاه علم و فرهنگ برگزار شد که در پایان آن، تفاهم‌نامه‌ای میان این دانشگاه و انجمن فرهنگی‌ـ‌هنری زنان ناشر به امضا رسید و در ادامه، نشست «گسست نسلی و آموزشی» با هدف آشنایی با پیشکسوتان موفق نشر، به میزبانی مجموعه فرهنگی بنفشه (قدیانی) برگزار شد.
استمرار حضور بانوان ناشر در رویدادها
در ادامه، مریم جدلی، رئیس هیئت‌مدیره انجمن فرهنگی هنری زنان ناشر و مدیر انتشارات نغمه نواندیش، با اشاره به جمع‌بندی برنامه‌های هفته کتاب گفت: در این نشست می‌خواهیم بررسی کنیم که این جلسات چگونه می‌تواند استمرار داشته باشد و چه اهدافی را باید دنبال کنیم. پیشنهاد من این است که از همین امروز ــ که اختتامیه هفته کتاب است ــ برای حضور بانوان ناشر در نمایشگاه بین‌المللی کتاب سال آینده برنامه‌ریزی کنیم تا بتوانیم در طول آن ده روز، برنامه‌هایی جذاب و تأثیرگذار ارائه دهیم.
او ادامه داد: برای نشست‌هایی که در این دوره هفته کتاب برگزار کردیم، بیش از یک ماه جلسه و هماهنگی داشتیم تا به چنین برنامه‌ای منظم و دقیق برسیم. انتظار داشتیم بیش از این دیده شویم. هدف ما کار فرهنگی است؛ هیچ وابستگی مالی، سیاسی یا جناحی نداریم و باید با همت خودمان این مسیر را پیش ببریم؛ همان‌گونه که نشست‌های هفته کتاب با تلاش انجمن فرهنگی‌هنری زنان ناشر شکل گرفت.
بیشتر بخوانید: نشست تخصصی زنان ناشر؛ تأکید بر بازسازی چرخه نشر و نقش کتاب
جدلی با تأملی بر وضعیت نشر گفت: یا باید به شکل سنتی ادامه دهیم و شاهد تعطیلی کتابفروشی‌ها و چاپخانه‌ها باشیم، یا اینکه روش‌های تازه و تجربی خلق کنیم. ما بر این باوریم که بانوان می‌توانند نقش‌آفرین باشند؛ پس باید ببینیم چه کاری می‌توانیم انجام دهیم. هر یک از ما، هم در خانواده و هم در محیط کار، می‌توانیم اثرگذار باشیم. ناشر بودن کافی نیست؛ اگر می‌گوییم کار فرهنگی می‌کنیم، باید ایده داشته باشیم و نقش خود را در جامعه و خانواده جدی بگیریم.
وی با اشاره به نشست برگزارشده در هنرستان دخترانه نور افزود: این تجربه نشان داد که می‌توانیم چنین برنامه‌هایی را به‌صورت مستمر ادامه دهیم. از این طریق با دانش‌آموزان و خانواده‌هایشان در ارتباط خواهیم بود، آنان را به کتابخوانی ترغیب می‌کنیم و حتی با برگزاری مسابقات و نشست‌ها، می‌توانیم در میان دانش‌آموزان نویسندگان آینده را پرورش دهیم.
جدلی همچنین گفت: حتی می‌توانیم با فرودگاه‌ها قرارداد ببندیم تا فضاهایی ویژه برای مطالعه ایجاد شود و مردم را به کتابخوانی در موقعیت‌های خاص تشویق کنیم. شاید این کار برای انجمن درآمد مالی نداشته باشد، اما انگیزه فرهنگی ما را تقویت می‌کند.
وی در پایان تأکید کرد: آموزش، پژوهش و توجه به آموزش و پرورش مادران جوان، از اهداف اصلی و جدی انجمن در ادامه مسیر خواهد بود.
توجه به پژوهش در حوزه نشر
الهه امیریان، عضو انجمن فرهنگی هنری زنان ناشر و مدیر انتشارات رصد علم، در این نشست گفت: نشر از مشاغل حساس است، چون مستقیماً با اندیشه انسان‌ها سروکار دارد و به نوعی با «انسان‌سازی» گره می‌خورد. به همین دلیل انجمن تلاش کرده در برنامه‌های هفته کتاب، به همه موضوعات مرتبط با نشر ازجمله ویراستاری، آموزش، نمای ظاهری کتاب، اقتصاد نشر و جایگاه حقوقی عاملان نشر بپردازد. این‌ها همان رسالت‌ها و اهدافی است که انجمن باید در مسیر فعالیت خود پیش ببرد.
وی ادامه داد: تأثیرگذاری بر افراد جامعه و تغییر در مسیر زندگی آنان یعنی اینکه انجمن توانسته با ارائه راهکارهایش به اهداف خود نزدیک شود.
امیریان به یکی از دستاوردهای مهم هفته کتاب اشاره کرد و گفت: یکی از اتفاق‌های ارزشمند این هفته، توجه جدی به حوزه پژوهش بود؛ به‌ویژه تفاهم‌نامه‌ای که میان انجمن و دانشگاه علم و فرهنگ منعقد شد. به باور او، بهتر است همه برنامه‌ها در قالب پژوهش تعریف شوند، چون فعالیت‌های پژوهشی ماندگار و اثرگذارند، در حالی که این حوزه در صنعت کتاب و نشر کمتر مورد توجه بوده است.
وی تأکید کرد: ما باید با نگاهی عمیق‌تر به این حوزه وارد شویم؛ در واقع برای هر مسئله‌ای در عرصه نشر، از کوچک‌ترین جزئیات تا موضوعات گسترده‌تر، امکان انجام پژوهش‌های جدی و کاربردی وجود دارد.
تربیت و پرورش مادران جوان
تهمینه آقا‌محمدعلی کرمانی، عضو شورای سیاست‌گذاری انجمن فرهنگی هنری زنان ناشر و مدیرمسئول انتشارات پیام مشرق، در ادامه این نشست توضیح داد: اولویت بانوان ناشر در حوزه پژوهش باید توجه به تربیت و پرورش مادران جوان باشد.
وی گفت: بسیاری از مادران نمی‌دانند چگونه فرآیند آموزش را برای فرزندشان آغاز کنند و گاهی حتی برای کودک یک‌ساله به‌دنبال دایره‌المعارف می‌گردند؛ که نشانه‌ای از سردرگمی و نبود مرجع مناسب برای شروع است.
کرمانی تأکید کرد: این ناآگاهی، مسئله‌ای فراگیر میان مادران جوان است و نیاز دارد که فعالان حوزه نشر به شکلی جدی‌تر به آن بپردازند. از نگاه او، تولید محتواهای آموزشی درست و کاربردی می‌تواند مسیر تربیت کودک را برای مادران روشن‌تر کند و بخش مهمی از دغدغه‌های آنان را کاهش دهد.
پذیرش تغییرات جهانی
پوپک فرزانه پور، عضو انجمن فرهنگی هنری زنان ناشر و مدیر انتشارات طراحان تین، در سخنان خود توضیح داد: در شرایط امروز ناچاریم بسیاری از تغییرات جهان را بپذیریم.
وی گفت: با وجود اینکه ما ناشر هستیم ولی کمبود زمان باعث می‌شود بیشتر به سراغ کتاب‌های صوتی یا نسخه الکترونیکی کتاب برویم، زیرا این قالب‌ها با سبک زندگی سریع امروز سازگارترند.
به گفته فرزانه پور، بیشترین فروش کتاب‌های فیزیکی مربوط به حوزه کودک است؛ چون کودکان ارتباط عمیق‌تری با کتاب کاغذی برقرار می‌کنند و خانواده‌ها نیز برای رشد و ارتقای فرزندشان هزینه می‌کنند.
وی تأکید کرد: اگر قرار است فعالیت پژوهشی انجام شود، باید در جهت پیشرفت عملی فعالان نشر باشد.
فرزانه پور استفاده از هوش مصنوعی را یک مسیر ضروری دانست و در ادامه گفت: نباید این ابزار را نادیده گرفت، بلکه باید آن را وارد چرخه کار و پژوهش کرد.
