احمد ابوالحسنی رئیس سابق اتحادیه چاپخانه داران تهران به همراه جمعی از پیشکسوتان و فعالان صنعت چاپ، بعدازظهر دیروز (۱۰ آذرماه) به دیدار رضا رضایی، از چهرههای نامآشنای این حوزه رفتند؛ مردی که بسیاری او را به سبب منش آرام، صداقت حرفهای و نقش اثرگذارش در توسعه چاپ ایران «جنتلمن صنعت چاپ ایران» مینامند. این دیدار فرصتی بود تا در کنار او، بخشی از تاریخ پرفرازونشیب چاپ کشور دوباره مرور شود؛ تاریخی که رضایی بیش از شش دهه از عمرش را برای ساختنش صرف کرده است.
این دیدار صمیمی فرصتی بود تا نسل امروز صنعت، بار دیگر در کنار او بنشیند و از خاطرات مشترکی بشنود که سالها مسیر چاپ کشور را شکل داده است.
فضا بیشتر شبیه ورقزدن یک آلبوم بود؛ آلبومی که حاضران هر صفحهاش را با خاطرهای از همکاریها و تلاشهای مشترک زنده میکردند. هرکس گوشهای از سالهای دور و نزدیک را به یاد میآورد؛ از چاپ آپادانا و روزگار طلایی توسعه چاپ بستهبندی گرفته تا دوران شکلگیری تشکلها، راهاندازی چاپ درخشان و حضور فعال رضایی در جریان صادرات محصولات چاپی و نمایشگاههای چاپ دروپا. روایتها پشت هم میآمدند و تصویر مردی را میساختند که با آرامش، صداقت و پشتکارش بخش مهمی از اعتبار امروز این صنعت را بنا کرده است.
رضایی، متولد ۱۳۲۲، از نخستین فعالانی است که چاپ مدرن بستهبندی را به ایران آورد. در نشست دیروز، حاضران بارها به نقش او در گذار صنعت چاپ از شیوههای سنتی به فناوریهای نو اشاره کردند و تجربههای او را _ از سالهای دور چاپ آپادانا تا مدیریت چاپ درخشان _ نمونهای از مسیری دانستند که یک نسل برای حرفهایسازی چاپ پیموده است. بسیاری یادآور شدند که تصمیم او به ماندن در ایران و انصراف از مهاجرت و تحصیل در آلمان، نقطه عطفی بود که مسیر تخصصیاش را در داخل کشور تثبیت کرد و بعدها زمینهساز شکلگیری تشکلهای حرفهای و اتحادیه صادرکنندگان صنعت چاپ شد.
پیشکسوتانی همچون میریونس جعفری و محمد نجفی نیز با مرور خاطرات مشترک از تلاشهای رضایی در توسعه چاپ گراوور، استانداردسازی چاپخانهها، ایجاد کارگاههای تخصصی در کنار واحدهای تولید و حضور مؤثرش در داوری جشنوارههای ملی چاپ، تأکید کردند بخش مهمی از اعتبار امروز این صنعت حاصل پشتکار نسل اوست.
رضایی در این دیدار بیشتر شنونده بود؛ شنوندهای آرام و کمادعا؛ با همان متانت همیشگی فقط از حضور جمع قدردانی کرد و با دقتی مهربانانه احوال امروز صنعت چاپ را میپرسید. واکنشهای کوتاه و صمیمانه او، بیش از هر روایت طولانی، نشان میداد که دلبستگیاش به چاپ هنوز زنده است و دغدغه آینده این حرفه در نگاهش موج میزند.
پیشکسوتانی که سالها کنار او کار کرده بودند، بارها تأکید کردند منش حرفهای رضایی _ از پشتکار و وجدان کاری تا احترام عمیق به نیروی انسانی _ برای سالها الگوی بسیاری از فعالان چاپ بوده است. بسیاری از کارگرانی که آن روزها در چاپ آپادانا کنار او کار را از پایه آموختند، امروز خود از چاپخانهداران باتجربه و تأثیرگذار صنعت چاپ به شمار میروند؛ نسلی که مسیر حرفهایشان بهنوعی ادامه همان مدرسه عملی است که رضایی در آن نقش محوری داشت.
بیشتر بخوانید: یادداشت عیدانه رضا رضایی؛ پیشکسوت صنعت چاپ کشور
فضای دیدار؛ گرم و خودمانی بود و در حرفهای حاضران یک معنا مدام تکرار میشد؛ اینکه بخش مهمی از استواری امروز صنعت چاپ، بر تجربههایی بنا شده که نسلهای قدیمی با سالها کار و رنج شکل دادهاند. روایت زندگی این پیشکسوتان از سرمایههای اصلی این هنر صنعت است و مسیر چاپ ایران را هویت میدهد.
این نشست که برای قدردانی از سالها تلاش و خدمت رضا رضایی، پیشکسوت جنتلمن صنعت چاپ ایران برگزار شده بود، با ثبت چند عکس یادگاری به پایان رسید؛ اما برای حاضران، ارزش این دیدار فقط در قاب دوربینها نبود. لحظههایی که کنار هم نشستند و خاطرات دور را دوباره زنده کردند، حالوهوای دیگری داشت؛ انگار تاریخ صنعت چاپ نه در کتابها، که در جان همین افراد ثبت شده و با هر روایت، دوباره گرم میشود. گفتوگوها و یادها تا دقایق بعد از نشست همچنان در ذهنها میچرخید… مثل بوی مرکب تازهای که از گذشته سر برمیآورد و آینده این صنعت را نوید میدهد، و نشان میدهد حضور پیشکسوتان هنوز میتواند الهامبخش مسیر نسلهای بعد باشد.
جنتلمن صنعت چاپ ایران
گزارش تصویری دیدار با جنتلمن صنعت چاپ ایران؛ رضا رضایی
جنتلمن صنعت چاپ ایران
