نمایشگاه کتاب مجازی یکی از برنامه های جایگزین و حمایتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پس از اعلام لغو برگزاری نمایشگاه کتاب سال ۱۳۹۹ است که باید برای نحوه برگزاری آن برنامه ریزی دقیقی انجام شود تا همه چرخه صنعت نشر از این رویداد بهره ببرند.
به گزارش چاپ و نشر آنلاین به نقل از خبرگزاری آنا، پس از انتظار چند ماهه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای بهبود شرایط سلامت کشور و امکان برگزاری سی و سومین نمایشگاه کتاب تهران بالاخره محسن جوادی، معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و رئیس این دوره از نمایشگاه در روز یکشنبه ۲۲ تیر ماه خبر از لغو برگزاری آن داد.
پس از گذشت چند روز از اعلام خبر قطعی لغو نمایشگاه کتاب تهران روز سه شنبه ۳۱ تیرماه معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برنامه های حمایتی معاونت فرهنگی وزارت ارشاد از ناشران را اعلام کرد.
طبق اظهارت جوادی برگزاری دو طرح فصلی کتاب با افزایش اعتبار، برگزاری نمایشگاه کتاب مجازی به صورت جامع و فراگیر، خرید کتاب از ناشران، افزایش اعتبار خرید کتاب از ناشران و کتابفروشیهای شهرستانی، اعطای تسهیلات و توزیع کاغذ دولتی در بین ناشران متقاضی و تمدید تفاهمنامه با شرکت پست برای ارسال کتاب از جمله برنامه های این معاونت در راستای حمایت از اهالی صنعت تولید و نشر کتاب اعلام شد.
بیشتر بخوانید: تشریح برنامه های حمایتی جایگزین نمایشگاه کتاب
نمایشگاه مجازی یا فروشگاه مجازی؟
عمده برنامه های معاونت فرهنگی وزرات ارشاد پیش از این هم اجرا می شد و پس از لغو نمایشگاه کتاب تنها بناست اعتبار و بودجهای که به این برنامه های تکراری اختصاص داده می شود، افزایش یابد. آنچه به نظر می رسد این است که برگزاری نمایشگاه کتاب مجازی تنها برنامه جدید در برنامه های اعلامی است و هر چند بدون تردید کارایی نمایشگاه فیزیکی را نخواهد داشت اما معاونت فرهنگی وزارت ارشاد روی آن حساب ویژهای باز کرده است.
برگزاری این رویداد مجازی با سؤالات بسیاری مواجه است؛ سعید مکرمی، مدیر انتشارات نشر اسم پیش از این درباره برگزاری نمایشگاه کتاب مجازی گفت: چه چیزی قرار است مجازی شود؟ اگر فروشگاهی بودن نمایشگاه مجازی می شود که فروشگاه هم وجود دارد این همه سایت کتاب داریم و عمده ناشران خودشان عرضه کننده کتاب هستند و سایت دارند و کتاب را عرضه می کنند. وقتی می گوییم عرضه مجازی خیلی واضح نیست که چه چیزی قرار است مجازی شود؟
محمد حقی، مدیر انتشارات کتابستان معرفت نیز با مبهم دانستن برگزاری نمایشگاه کتاب مجازی می گوید: مشخص نیست منظور از برگزاری مجازی دقیقاً چیست. اگر منظور جایی برای ارائه کتاب ها در بستر فضای مجازی باشد که همین الان سایت های فروش کتاب همین کار را انجام می دهند. در نمایشگاه مجازی دست برتر با ناشران بزرگ تر خواهد بود و برای ناشران کوچک هیچ آوردهای ندارد.
نگاهی ویژه به ناشران کوچک و کتابفروشی ها
یکی دیگر از جنبه های دیگر نگرانی ناشران برای برگزاری مجازی نمایشگاه کتاب ورود وزارت ارشاد به بحث فروش کتاب و رقابت با بخش خصوصی در عرضه کتاب است. وزارت ارشاد باید وظیفه تسهیلگری خود را انجام دهد و نگرانی ها در این زمینه را برطرف کند.
هومان حسنپور، رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران در گفت و گویی اظهار کرد: زیرساخت های نمایشگاه کتاب مجازی، به گونه ای باشد تا عدالت در فروش رعایت شود. اگر دنبال برگزاری نمایشگاهی نه با عنوان نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران؛ بلکه مثلا «نمایشگاه مجازی کتاب» هستیم، این طرح باید ویژگیهایی داشته باشد که ضرر و زیان ناشران را جبران و از سوی دیگر به کتابفروشان نیز لطمه نزند.
طرح برگزاری نمایشگاه تهران به صورت مجازی هنوز خام است و سؤالات بسیاری در بین همه گروههای درگیر در آن وجود دارد. باید منتظر ماند و دید جزئیات و سازوکار برگزاری مجازی این رویداد چگونه خواهد بود.
